Richting zuivelmarkt moeilijk te voorspellen

Quellen: boerderij.nl / 29 april 2025  RUNDVEE • ACHTERGROND

In Noordwest-Europa blijft de melkaanvoer achter op vorig jaar. Naast de krimp van de veestapel heeft blauwtong een sterk drukkend effect op de productie. In Polen, Italië. maar ook in het Verenigd Koninkrijk wordt juist flink meer melk geleverd, dat het tekort goed maakt. Foto: Mark Pasveer

Redactie
Marc Dijkerman

marktredacteur rundveehouderij

Elk jaar brengt nieuwe uitdagingen mee voor de zuivelmarkt. Dit jaar is de wereldpolitiek een hindernis. Binnen Europa spelen mond-en-klauwzeer, blauwtong en een krimpende veestapel een grote rol.

Dit jaar begint de zuivelmarkt stroef, maar veert in februari al snel weer terug. Er borrelen verschillende onzekere factoren op die het voor producenten, handelaren en kopende partijen lastig maken de markt te lezen en een positie te kiezen. De meest zekere optie lijkt voorlopig om dichtbij te handelen en alleen te kopen wat noodzakelijk is.

De meeste contractprijzen voor melk maakten bij de start van 2025 een stap terug door de moeizame vetmarkt, waarop grotendeels de hoge melkprijs op gebaseerd is. Inmiddels krabbelt de garantieprijs als gevolg van aantrekkende zuivelprijzen in het begin van dit jaar ook op. De garantieprijs staat nu op €55,25 per 100 kilo.

Problemen rond blauwtong

De melkinname in Nederland blijft dit jaar achter op die van vorig jaar. Ondanks de financiële prikkel via een hoge melkprijs lukt het melkveehouders niet de melkproductie te verhogen. De problemen rondom blauwtong zijn groot, misschien wel groter dan ingeschat. Over de eerste drie maanden is de achterstand met vorig jaar zo’n 3%. Gecorrigeerd voor een dag minder dan in het schrikkeljaar 2024 is de achterstand nog zo’n 2%.

Ook in de ons omringende landen is het een uitdaging om het aanvoerniveau van vorig jaar te evenaren. In Duitsland is de achterstand ook zo’n 2% en in Frankrijk is het gemiddelde verschil nog 2,5%, maar is het aanvoerniveau inmiddels hoger dan dat van vorig jaar. In de rest van Europa is het verschil in de eerste maand van dit jaar 0,3% door een sterke melkproductie in Polen, Roemenië, Ierland en Italië.

Rabobank prognotiseerde in februari dat de melkaanvoer in Europa dit jaar 0,8% hoger uitkomt dan een jaar geleden. De Verenigde Staten zitten dicht onder het productieniveau van vorig jaar, terwijl Nieuw-Zeeland 3% meer melk levert dan een jaar eerder. Al met al zijn het geen grote verschillen ten opzichte van voorgaande jaren

Grote verschuivingen in de wereldhandel

De wereldhandel maakt wel een verschuiving mee. De importheffingen die de huidige Amerikaanse regering andere landen oplegt heeft grote gevolgen. Een van die directe gevolgen is de dollarkoers die flink is gedaald. Dat rijdt de Europese zuivelmarkt in de wielen, vooral bij de export naar derde landen die in dollars moeten afrekenen. In de handel van mageremelkpoeder is dat goed merkbaar. Europees poeder is duur en concurreert nauwelijks met andere grote exporterende regio’s Verenigde Staten en Oceanië. China is als belangrijkste afzetland ver weggezakt door de hogere binnenlandse productie en slechte economische resultaten. Bij een tekort klopt het land eerder aan bij Nieuw-Zeeland, dan dat het de EU weer opzoekt. Algerije is voor de EU in belangrijkheid gestegen, maar ook andere Afrikaanse landen en het Midden- Oosten zijn nadrukkelijker in beeld bij Europa.

De handel met de Verenigde Staten zelf krijgt een flinke knauw. De Europese Unie is niet afhankelijk van Amerikaans boter, maar andersom voert de EU wel veel boter uit naar de VS. Dat zal flink in hoeveelheid kunnen zakken. Maar ook de uitvoer van luxe kaassoorten, zoals brie, camembert en Gran Pardano kan hard worden getroffen als gevolg van de importheffingen. Op moment van schrijven is de doorvoering opgeschort en blijft het onzeker hoe dit verder uitpakt.

Naast deze uitdagingen heeft Europa nog steeds te maken met de oorlog in Oekraïne en daar komt de uitbraak van mond-en-klauwzeer in Hongarije, Slowakije en Oostenrijk bij. Duitsland heeft de MKZ-vrije status terug, maar de zeer besmettelijke ziekte is in de eerder genoemde landen nog niet onder controle. Ook blauwtong blijft een punt van zorg en kan zorgen voor flinke problemen op melkveebedrijven. De inkrimping van de rundveestapel blijft een rol spelen. Arla Foods en DMK Group slaan de handen ineen om de dalende melkaanvoer het hoofd te bieden. Al staan melkprijzen onder druk, de verwachting is dat de melkprijzen op het huidige niveau vastgehouden kunnen worden.