Drinken alsof je aan de Middellandse Zee woont: hoe (on)gezond zijn espresso en rode wijn?

De mediterrane keuken staat bekend als heel gezond. Hoe eten mensen in landen rond de Middellandse Zee dan precies, en hoe pas je hun gebruiken toe in ons koude kikkerlandje? Cardioloog Annemieke Jansen en receptenmaker Janine Jansen geven advies. Deze week aflevering 4: de plussen en minnen van bepaalde dranken.

© Beeldredactie

Quellen: AD.nl / 29 april 2025  Annemieke Jansen en Janine Jansen 25-03-25

Koffie

De antioxidant cafeïne in koffie biedt ons enige bescherming tegen bijvoorbeeld parkinson, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Rond de Middellandse Zee houdt men van koffie: ze drinken er veel espresso, en Griekse en Turkse koffie. Maar koffie die op deze manieren is bereid bevat weliswaar het antioxidant, maar verhoogt ook je gehalte slecht cholesterol. De boosdoeners zijn de zogeheten diterpenen in koffiebonen. Filters en coffeepads houden deze cholesterolverhogende stofjes grotendeels tegen. Drink daarom vooral filterkoffie.

Thee

Groene, zwarte en witte thee zijn heilzaam; ze verkleinen de kans op een beroerte en verlagen je bloeddruk dankzij de aanwezigheid van ook weer cafeïne (in thee wordt dit vaak theïne genoemd). Vooral groene thee bevat daarnaast vrij veel L-theanine, dat onder andere stressverlagend schijnt te werken. Matcha is een hyperpopulair drankje van groene thee. Op zich goed, maar het wordt wel vaak gecombineerd met suiker, melk en slagroom (beide verzadigd vet).

Gemberthee verlaagt je cholesterol en werkt ontstekingsremmend. Kruidenthee van kamille, munt en dergelijke is dorstlessend en voor sommigen ontspannend, deels omdat er geen cafeïne in zit. Maar let op: doe geen suiker of honing in je thee (of koffie) en liever ook geen melk.

Alcohol

Een mediterrane maaltijd wordt vaak gecombineerd met wijn. Gezond? Rode wijn bevat wel de gezonde antioxidant resveratrol, maar dan wel zo weinig dat je de wijn daarvoor niet hoeft te drinken. Beter nog: nuttig überhaupt geen alcoholhoudende dranken. De alcohol daarin is ethanol, een stof die je slechte-cholesterolspiegel verhoogt en onder andere je hersenen aantast.

Frisdrank en vruchtensap

Een flink glas frisdrank bevat al snel 30 gram suiker. Suiker vergroot de kans op onder meer obesitas, diabetes 2, herseninfarcten en hart- en vaatziektes. Ook vruchtensap is (te) rijk aan suiker. Neem liever een glas kraanwater met een scheutje citroen- of appelsap. Dat lest ook veel beter de dorst dan fris- of vruchtendrank.

‘Light’ dankzij zoetstof

Net zoals suiker vergroten light drankjes de kans op onder meer een herseninfarct, in elk geval bij vrouwen die de overgang achter de rug hebben. En het is nog onduidelijk wat de effecten van zoetstoffen op de langere termijn zijn, bij iedereen. In grotere hoeveelheden kunnen ze leiden tot darmkrampen en misselijkheid of duizeligheid. Daarbij komt: suikervervangers zijn een soort vrijbrief om enthousiast voor zoet te blijven gaan, waardoor je nooit aan minder zoet went.

Gefermenteerde drank

Vorige week vertelden we al dat de bacteriën (probiotica) in gefermenteerde zuivel gezond zijn. Kefir (gefermenteerde melk) is daar een voorbeeld van. Kombucha en waterkefir zijn gefermenteerde dranken op waterbasis. De prijs valt vaak wel wat tegen als je het in de winkel koopt, maar online vind je alles wat je nodig hebt om dit soort dranken zelf te maken.

Dit was de laatste aflevering van de reeks over het Mediterrane dieet. Volgende week neemt huisarts Elise Janssen het stokje over met tips voor een gezond zomerlijf.

Over de experts  
Cardioloog en leefstijlarts Annemieke Jansen en receptenmaker en foodfotograaf Janine Jansen zijn zussen en maken samen medisch verantwoorde kookboeken. Het lekkere en gezonde mediterrane eetpatroon staat daarbij centraal.