Kleuren, geuren en geluid, Artificial Nature levert 2 extra biggen per zeug op

Een ware lichtshow, afgestemt op de zeugen, heeft positieve effecten op gedrag en prestatie. Foto’s: Irene Camerlink

Quellen: Boerderij Von : Irene Camerlink (auteur PigProgress en universitair docent diergedrag en dierenwelzijn)

Van buitenaf lijkt de Poolse boerderij Agripam misschien op een keurig onderhouden zeugenbedrijf zonder poespas. Maar binnen is met het Artificial Nature-concept iets bijzonders aan de hand. Varkens worden blootgesteld aan een ervaring op basis van kleuren, geuren en licht. Een combinatie van innovatie, technologie en zorg heeft geresulteerd in twee extra gespeende varkens per zeug per jaar.

Bioveiligheid is essentieel voor het Poolse zeugenbedrijf Agripam. Het bedrijf met 4.800 zeugen is omgeven door hekken met ontsmettingsmatten en de toegang tot de kantine en de rest van het bedrijf loopt via een hygiënesluis met douches. Voor elke stal en elke sectie worden verschillende kleuren schoeisel gebruikt om eventuele risico’s te vermijden. De gebouwen zijn spic en span, wat misschien deels komt doordat de helft van het personeel uit vrouwen bestaat. Naast bioveiligheid verwelkomt Agripam onderzoek en innovatie. Misschien wordt dat wel het beste weerspiegeld in de mentaliteit van de werknemers, aangezien ze hun werk én het contact met de dieren hoog in het vaandel hebben staan. Het is de boodschap die aan het personeel wordt herhaald: het varken komt op de eerste plaats. ‘Als we de stal binnengaan, betreden we hun domein.’

Lees verder onder het kader

Poolse zeugenhouderij Agripam

Donata Zolubak (links), Marek Lechowski (midden) en Wojciech Szwedowicz (rechts) runnen een zeugenbedrijf met 4.800 dieren.

• 4800 zeugen

• 13,9 levend geboren biggen/worp

• 12,5 afgeleverde biggen/worp

• 4 weken zoogperiode

• 15 kilo aflevergewicht

• 40 personeelsleden

Agripam is een zeugenbedrijf met 4.800 DanBred-zeugen, gelegen nabij Cychry, West-Pommeren, Polen. Met 7.500 m2 staloppervlakte, verdeeld over 37 gebouwen, ligt het bedrijf relatief dicht bij de grens met Duitsland. De boerderij heeft meer dan veertig personeelsleden in dienst uit Polen, Oekraïne, Wit-Rusland en Latijns-Amerika. Het maakt deel uit van de Poolse integratie Agri Plus. Biggen worden gespeend op een leeftijd van 28 dagen en verkocht als 15 kilo.

Luchtfoto van Agripam-boerderij in de Poolse provincie West-Pommeren.

Concept Artificial Nature

Uniek aan Agripam is de implementatie van het zogenaamde Artificial Nature-concept. Op basis van hun eigen wetenschappelijke kennis over wat dieren nodig hebben, ontwikkelden de eigenaren in november 2023 deze filosofie. Ze pasten deze vervolgens aan op de mogelijkheden en beperkingen van een commerciële grootschalige zeugenhouderij, waarbij zeugen in kraamhokken worden gehuisvest.

Met het programma willen ze een scenario bieden waarin de zintuigen van de varkens worden gestimuleerd. Hiervoor hebben ze omgevingsomstandigheden nagebootst die de vier seizoenen nabootsen om de natuurlijke voortplantingscyclus bij varkens zoveel als mogelijk te benaderen. In het programma worden aanpassingen gedaan in het dagelijkse diermanagement, zodanig dat alle vijf de zintuigen van de varkens worden gestimuleerd. Op dit moment wordt het concept toegepast tijdens de inseminatie en in verschillende groepen in de afdelingen voor opfokzeugen, kraamzeugen en biggen.

Stimulering vijf zintuigen met Artificial Nature

1. Zien: lichte kleuren

De projectie van kleuren in de Artificial Nature-hokken lijken meer op een discodansfeest in plaats van een varkensstal. De hokken hebben een indrukwekkende lichtshow van een mix van kleuren, gecombineerd met animaties van de natuur, zoals watervallen en bosachtergronden. De lichtshow en projecties zijn niet willekeurig. De verschillende kleuren verlichting zijn erop gericht om de seizoenen na te bootsen. In het inseminatiegedeelte en de vroege dracht benadrukken ze de kleuren oranje, geel en rood om de herfst na te bootsen, wat het natuurlijke paarseizoen is, terwijl in het kraamgedeelte blauw de hoofdkleur is om de lente na te bootsen. ’s Avonds van 18.00 tot 23.00 uur toont een projector een nachtelijke hemel met een maan en sterren. Het gebruik van verschillende kleuren in varkensstallen is een actief onderwerp van onderzoek. Agripam neemt echter het voortouw door het direct op grote schaal te implementeren.

2. Horen: de natuur nabootsen

Geluidssysteem voor het voorzien van kalmerende geluiden voor varkens.

Een ander belangrijk verschil in de ervaring bij een bezoek aan de stal is het geluid. Overdag worden natuur- en omgevingsgeluiden afgespeeld via luidsprekers, met behulp van geluid met frequenties van 432 Hz en 528 Hz. Die frequenties zijn bewezen gunstig voor mensen, met name voor stressvermindering. Tijdens de socialisatiesessies in de kraamhokken gebruiken ze snellere geluiden van 963 Hz samen met opbeurende muziek, wat resulteert in verhoogde activiteit van de varkens, wat wordt gedaan om de voeropname en groei te stimuleren. Agripam besteedt aandacht aan het gelijkmatig verdelen van het geluid over de stal, met behulp van een goed verdeeld luidsprekersysteem. Het kalme geluid lijkt een diepgaand effect te hebben op de varkens, met name in de kraamruimte.

De varkens blijven inderdaad kalm en stil. Bij het betreden van de ruimte is het alsof er niets gebeurt – ze blijven allemaal rustig liggen of zogen. Interessant is dat ze tijdens de inseminatie gebruikmaken van wilde-zwijnengeluiden, opgenomen in de natuur in het paarseizoen. Dat is de manier om de varkens aan te geven dat het paarseizoen is aangebroken.

3. Reuk: aromatherapie

Het belangrijkste zintuig van varkens is hun reukorgaan, of reukzin, en daarom wordt dit ook gestimuleerd. Om de geuren van specifieke seizoenen na te bootsen, worden essentiële oliën met geuren die verband houden met het seizoen onder de luchtinlaatkanalen gehouden, zodat ze gelijkmatig door de stal worden verdeeld.

4. Smaak: appelsap

Om de smaakpapillen te stimuleren, krijgen zeugen appelsap uit een spuitbus. In plaats van chemicaliën te spuiten, bevat de bus verdund appelsap. Dit wordt gebruikt om de nieuwe zeugen vertrouwd te maken met mensen en om aanraking te stimuleren.

5. Gevoel: mensen zijn zachtaardig

De belangrijkste investering van Agripam is in de tastzin van de varkens. In alle secties krijgen varkens tactiele stimulatie van de medewerkers. Verschillende medewerkers zijn aangewezen om bewust tijd door te brengen met de varkens om een ​​positieve mens-dierrelatie op te bouwen. Tijdens de dracht en vóór het werpen krijgen de nieuwe zeugen individuele aandacht door ze zachtjes aan te raken en te krabben. De kleinste biggen in de crèche worden met de hand gevoed met een melkfles en de oudere biggen in de crèche worden aangemoedigd om te spelen. Positieve interacties tussen mens en dier zijn wetenschappelijk bewezen gunstig voor het welzijn van dieren. De belangrijkste richtlijn is dat positieve interacties zwaarder moeten wegen dan negatieve interacties.

Vervangende zeugen krijgen individuele aandacht en aanraking van één van de 40 medewerkers.

Elke zeug wordt elke dag geaaid
Vervangende zeugen krijgen extra aandacht, omdat ze van een andere boerderij komen. Elke zeug wordt een paar minuten per dag benaderd en geaaid. In de kraamstal krijgen de zeugen elke dag individuele aandacht, inclusief een buikmassage, wat doorgaans erg wordt gewaardeerd. Het is duidelijk dat ze anders op mensen reageren dan normale zeugen. Ze gaan rustig liggen en genieten van de aanraking. Dit is niet alleen goed voor de varkens, maar ook voor de mensen die erbij betrokken zijn.

Lechowski legt uit: “We hebben gemerkt dat de dieren die aan het programma worden blootgesteld, meer ontspannen zijn, waardoor ze veel gemakkelijker en efficiënter zijn om mee te werken in dagelijkse routines.”

Elke week moeten er ongeveer 200 zeugen werpen. Dit maakt de implementatie van dit concept tijdrovend. Lechowski, Szwedowicz en Dr. Morillo zijn desondanks positief over deze extra investering en hebben de indruk dat het loont. Er wordt met spanning uitgekeken naar de effecten op de lange termijn, omdat de zeugen die deze behandeling hebben ondergaan, in de toekomst wellicht gemakkelijker te hanteren zijn tijdens het werpen.

Veelbelovende eerste resultaten

Op dit moment heeft Agripam het Artificial Nature-concept geïmplementeerd in zeventien groepen sinds de start van het programma in januari 2024. Omdat elke groep minimaal vijftig zeugen bevat, werden de resultaten relatief snel duidelijk. De voorlopige resultaten tot nu toe lijken veelbelovend. Het bevruchtingspercentage over zeventien groepen van in totaal ongeveer 850 vervangende zeugen, bedroeg gemiddeld 94,17%. Dit is aanzienlijk hoger dan het wereldwijde gemiddelde bevruchtingspercentage voor de eerste dekking (circa 83%). Het werppercentage voor de zeugen was 93%. Zeugen die de individuele zorg binnen het Artificial Nature-concept ontvingen, hadden een biggensterfte van 6,5% in de eerste week na het werpen, met gemiddeld 14,4 levend geboren biggen.

Voorlopige resultaten programma Artificial Nature

Voorlopige resultaten van de eerste 3 groepen gelten, bloodgesteld aan het Artificial Nature programma.

aantal zeugen	totaal geboren	levend geboren	dood geboren	mortaliteit eerste week
49	14.35	13.55	0.8	7.54
50	15.24	14.78	0.46	5.33
49	14.12	13.41	0.71	9.82
gemiddeld (148 gelten)	14.57	13.91	0.66	7.56

Door Boerderij.nlGemaakt met ANP/LocalFocus

Meer lichaamsgewicht door Artificial Nature

De totale biggensterfte van de zeugen in het Artificial Nature-programma is minder dan 10%. In de kraamafdeling hadden de biggen in de ruimtes met Artificial Nature gemiddeld 2,5 kilo meer lichaamsgewicht over een periode van 4,5 weken dan de biggen in de groepen zonder. Lechowski benadrukt: “De implementatie van het Artificial Nature-project heeft ons al een toename van twee extra gespeende biggen per zeug per jaar opgeleverd, berekend over de afgelopen vier maanden.”

Een snelle berekening laat zien dat als ze dit op de hele boerderij zouden implementeren, dit zou kunnen resulteren in meer dan 21.000 extra biggen per jaar. Ze willen de verdere invoering van het concept graag voortzetten en het uitbreiden naar meer stallen binnen hun bedrijf. Agripam hoopt dat het delen van hun innovatie andere varkenshouders kan helpen het welzijn van de varkens te verbeteren.